اهمیت رم در کامپیوترها و لپ تاپ‌ها جایی به چشم می‌آید که متوجه می‌شویم بخشی از قدرت پردازش آن‌ها تحت تأثیر این قطعه قرار دارد. از طرفی این روزها افزایش قیمت لپ تاپ باعث شده تا خرید یک دستگاه جدید با حافظه بالا دشوار باشد از این رو کاربران به دنبال ارتقاء سیستم خود می‌روند. یکی از راه‌های ارتقاء سیستم از طریق ارتقاء رم دستگاه است که می‌تواند سرعت و عملکرد دستگاه شما را تا حد زیادی افزایش دهد. در این راستا ما قصد داریم تا در ادامه این مطلب به طور کامل در مورد راهنمای خرید رم کامپیوتر و لپ تاپ و نکات و ویژگی‌های یک رم باکیفیت و مناسب صحبت کنیم.
معرفی رم (RAM)
قبل از این که در مورد قابلیت‌های رم صحبت کنیم بهتر است تا در این بخش به طور مختصر توضیح دهیم که اصلاً رم چیست؟ به مخفف عبارت Random Access Memory که معنی حافظه دسترسی تصادفی را می‌دهد، در اصطلاح RAM می‌گویند. این قطعه سخت‌افزاری توانایی این را دارد که داده‌های سیستم عامل و دیگر برنامه‌هایی که از آن استفاده می‌کنید را در خود ذخیره کند تا پردازنده دسترسی راحت‌تری به آن داشته باشد. رم یک نوع حافظه موقت است که در مقایسه با دیگر حافظه‌های HDD و SSD دائماً در حال بازنویسی و حذف شدن اطلاعات است، زیرا داده‌هایی که درون حافظه رم ذخیره میشود، موقتی هستند و لازم نیست تا برای همیشه ذخیره شوند. لازم به ذکر است که عملکرد رم دستگاه بستگی به منبع تغذیه دارد و با قطع جریان برق، اطلاعات رم حذف خواهد شد.
نکات مهم در هنگام خرید رم
در این بخش از راهنمای خرید رم کامپیوتر و لپ تاپ به بررسی نکات مهم در رابطه با انتخاب بهترین رم می‌پردازیم:
توجه به نسل DDR
در حال حاضر رم‌ها از نوع DDR SDRAM هستند که ما تابه حال شاهد چهار نسل از آن‌ها بوده‌ایم که در ادامه هرکدام را معرفی می‌کنیم:
- رم DDR: این نوع رم از قدیمی‌ترین رم‌هاست که دیگر سیستمی با این نوع رم را نمی‌توان پیدا کرد.
- رم DDR2: این رم مانند DDR قدیمی است، اما هنوز هم به طور کامل از رده خارج نشده است. شما میتوانید این نوع رم را در کامپیوترها و لپ تاپ‌های قدیمی پیدا کنید.
- رم DDR3: فرکانس‌هایی که توسط DDR3 پشتیبانی میشود تقریباً دو برابر سریع‌تر از رم DDR2 هستند و ظرفیت آن‌ها بیشتر است. قیمت این رم در مقایسه با DDR2 با ظرفیت مشابه پایین‌تر است.
- رم DDR4: این نسل جزء جدیدترین استاندارد رم‌هاست و فرکانس آن از حداکثر فرکانس DDR3 شروع میشود و همچنین ظرفیت بیشتری دارد. لازم است بدانید سیستم‌هایی که از رم DDR4 پشتیبانی می‌کنند، قیمت بالاتری دارند.
بیشتر بخوانید: جامع‌ترین راهنمای خرید لپ تاپ دانشجویی
توجه کنید که اکثر کامپیوترهای امروزی از رم DDR4 پشتیبانی می‌کنند و قابلیت‌های آن‌ها نسبت به رمهای DDR3 بیشتر است. در هنگام خرید رم دقت کنید که نوع DDR4 برای پردازنده‌ها و مادر بوردهای قدیمی مناسب نیستند و همین‌طور از رم DDR3 نمی‌توان برای سیستم‌های جدید استفاده کرد.
فرم فاکتور
فرم فاکتور رم از نکات مهمی است که در هنگام خرید رم باید به آن توجه داشته باشید. در حالت کلی رم‌ها در دو مدل زیر وجود دارند:
- DIMM که فرم فاکتور کامپیوتر PC است.
- SO-DIMM که فرم فاکتور لپ تاپ است.
اسلات‌ها DIMM مادربرد
قبل از این‌که برای خرید رم مناسب لپ تاپ خود اقدام کنید باید به بررسی تعداد اسلات‌های DIMM مادربرد دستگاه خود بپردازید. در برخی از مادربردهای میکرو ATX و مینی ITX تنها دو اسلات DIMM وجود دارد؛ بنابراین نمی‌توان 4 رم 4 گیگابایتی را روی این مادربردها نصب کرد، زیرا فقط قابلیت نصب دو رم وجود دارد. از این رو باید دقت کنید که رمی که می‌خرید بیشتر از مقدار پشتیبانی مادر بوردتان نباشد.
گرماگیر پردازنده
خنک‌کننده و گرماگیر پردازنده روی انتخاب رم نقش دارند. برخی از خنک‌کننده‌ها سنگین و بزرگ هستند و می‌توانند مانعی برای نصب رم باشند. در برخی موارد نیز امکان نصب حافظه‌هایی با گرماگیر بلند وجود ندارد. از این رو حتماً با بررسی خنک‌کننده پردازنده به سراغ انتخاب رم بروید.
عوامل تأثیرگذار در انتخاب رم
برای آن‌که بتوانید یک رم مناسب را انتخاب کنید باید با عوامل تأثیرگذار بر بهترین انتخاب رم آشنا شوید. این عوامل عبارت‌اند از:
ولتاژ
در برخی رم‌ها به ولتاژی بیشتر از سطح استاندارد معمولی نیاز است. از این رو باید اطمینان حاصل کنید که مادربرد سیستم شما می‌تواند ولتاژ موردنیاز را به خوبی تأمین کند. معمولاً در اورکلاک، میتوان افزایش ولتاژ را مشاهده کرد. در سیستم‌هایی با پردازنده Corei7 نمی‌توان از ولتاژ بیشتر از 1.5 ولتی برای رم استفاده کرد، زیرا این احتمال وجود دارد که به پردازنده آسیب وارد شود.
فرکانس
برای هر مادربرد فقط تعدادی از فرکانس‌های رم قابل‌قبول است. برای مثال در DDR3 حداکثر مقدار آن 1600 مگاهرتز است. در صورتی که حافظه سریع‌تر را انتخاب کنید، سیستم نمی‌تواند از همه پتانسیل رم بهره بگیرد یا این‌که اصلاً نمی‌توان از رم جدید استفاده کرد. در حالت کلی، فرکانس بالاتر نشان‌دهنده سرعت بیشتر است در حالی که عوامل دیگر دراینباره تأثیر می‌گذارند.
میزان حافظه موردنیاز
ظرفیت مهم‌ترین ویژگی است که شما در هنگام خرید رم باید به آن توجه کنید. انتخاب میزان ظرفیت رم متناسب با نیاز شما صورت می‌گیرد. برای هر سیستمی حداقل ظرفیت رم 2 گیگابایت مناسب است و در سیستم‌های قوی و حرفهای، حداقل ظرفیت 4 گیگابایتی توصیه خواهد شد. برای کاربران علاقه‌مند به بازیهای کامپیوتری، رم 4 تا 6 گیگابایتی مناسب است.
در هنگام خرید رم حتماً ظرفیت آن را به سرعت در اولویت قرار دهید. درواقع باید رمی را انتخاب کنید که در آینده قابلیت ارتقای آن وجود داشته باشد.
سرعت رم
در صورتی که به دنبال بازی کردن بدون یک کارت گرافیک اختصاصی هستید، با یک رم سریع‌تر میتوانید از نرخ فریم بیشتری استفاده کنید. البته با خرید یک کارت گرافیک اختصاصی لذت بیشتری از بازی کردن خواهید برد.
زمان‌بندی
به فاصله و تأخیری که بین اجرای برخی فرمان‌های خاص از سیستم حافظه کامپیوتر وجود دارد، زمان‌بندی یا تأخیر گفته میشود. لازم است بدانید که زمان‌بندی کم‌تر بهتر خواهد بود، زیرا می‌تواند باعث کاهش دادن تأخیر شود و پهنای باند را افزایش دهد.
رم 32 بیت و 64 بیت
سیستم‌های 32 بیتی تنها می‌توانند آدرس‌دهی را روی رمهای 4 گیگابایتی انجام دهند که حافظه کارت ویدئویی و حافظه پردازنده را شامل میشود. برای استفاده از رمهای بیشتر از 4 گیگابایت باید یک سیستم 64 بیتی داشته باشید.
رم تک کاناله و دو کاناله
عملکرد یک رم تک کاناله روی یک کانال از دیتای 64 بیتی کار میکند در حالی که رم 2 کاناله از دو کانال 64 بیتی برای ذخیره داده‌ها استفاده میکند؛ یعنی کل حافظه عملیاتی با دو کانال برابر با 128 بیت است، بنابراین پهنای باند دو برابری داریم که می‌تواند سرعت سیستم را افزایش دهد.
ضمانت‌نامه
محصولات برخی از شرکت‌هاگارانتی همیشگی هستند، بنابراین بر اساس ضمانت‌نامه محصول میتوانید ولتاژ آن را افزایش دهید. معمولاً بعد از چند سال از استفاده رم‌ها دیگر عملکردی مانند روزهای اول ندارند؛ بنابراین به سراغ شرکتی بروید که همواره مشتریان خود را پشتیبانی می‌کنند.
شرکت سازنده معتبر
شرکت‌های مختلفی در زمینه تولید رمهای لپ تاپ و کامپیوتر فعالیت می‌کنند و بسته به فناوری تولید و کیفیت قطعات، با قیمت‌های متفاوتی عرضه می‌شوند. خرید رم از شرکت‌های معتبر با تجربه چندین و چندساله بیشتر توصیه میشود حتی اگر مجبور شوید تا هزینه بیشتری را برای خرید آن‌ها صرف کنید، زیرا دیگر خیالتان از بابت کیفیت محصول مطمئن خواهد بود. ازجمله شرکت‌های بزرگ تولید رم میتوان به کینگستون (kingstone)، ای دیتا (Adata)، جی اسکیل (Gskill) و گیل (Geil) اشاره کرد.
تفاوت رم کامپیوتر و رم لپ تاپ
برخی از افراد این تصور را دارند که میان رم کامپیوتر و رم لپ تاپ هیچ تفاوتی وجود ندارد، در صورتی که حتماً باید در هنگام خرید رم به این‌که آیا آن را برای لپ تاپ می‌خواهید یا کامپیوتر توجه داشته باشید. سایز رم‌ها در لپ تاپ و کامپیوتر متفاوت است. البته همه نسل‌های رم برای هر دو گزینه لپ تاپ و کامپیوتر در بازار عرضه شده‌اند تا کاربران هیچ نگرانی از این بابت نداشته باشند. اندازه رم لپ تاپ برابر با 6.5 سانتی‌متر است درحالی‌که رم کامپیوتر اندازه‌ی 12 سانتی‌متری دارد؛ بنابراین به هیچ‌عنوان نمی‌توانید رم کامپیوتر را به جای رم لپ تاپ استفاده کنید یا برعکس.
دیگر تفاوت رم لپ تاپ و کامپیوتر به تعداد پین‌های آن‌ها مربوط میشود. تعداد پینها در رم لپ تاپ از تعداد پینها در رم کامپیوتر کم‌تر است. برای نشان دادن رم لپ تاپ از LPDDR استفاده می‌کنند که LP به کلمه Low Power یعنی کم‌مصرف مربوط میشود و DDR مخفف Double Dot Rate است. رم کامپیوتر را با LP نشان می‌دهند. ازنظر تکنولوژی هیچ تفاوتی میان رم لپ تاپ و کامپیوتر وجود ندارد و ساخت هر دو بر اساس تکنولوژی DRAM یا SRAM صورت می‌گیرد. سرعت SRAM از DRAM بیشتر است و هزینه‌ای که باید برای خرید آن پرداخت کنید، بالاتر خواهد بود.
چگونگی مشاهده مشخصات رم کامپیوتر
در راستای راهنمای خرید رم کامپیوتر و لپ تاپ برای ارتقای رم لپ تاپ یا کامپیوتر خود نیاز دارید تا درباره مشخصات رم فعلی اطلاعات لازم را به دست آورید. برای این کار روشهای مختلفی وجود دارد. اولین روش باز کردن درب کیس، پیدا کردن تراشه و مطالعه مشخصات روی آن است. این کار به تخصص سخت‌افزاری نیاز دارد و کار هرکسی نیست. روش دیگر این است که CMD دستگاه را با دستور RUN بازکنید و کد memorychip را تایپ کرده و روی دکمه اینتر بزنید. در صفحه بازشده اطلاعات کامل در مورد رم سیستم قابل‌مشاهده است. این اطلاعات را در زیر معرفی می‌کنیم:
- Speed: نشان‌دهنده سرعت BUS است که آن را با مگاهرتز نمایش می‌دهند.
- Capacity: نشان‌دهنده ظرفیت رم و به صورت بایت است.
- Device locator: این شماره اسلات رم را نشان می‌دهد.
- Part number: این قسمت مربوط به مدل رم میشود.
- BankLabe: این عبارت نشان‌دهنده محل قرارگیری ماژول‌های رم در کانال‌هاست. به عنوان‌مثال در صورتی که دو ماژول در یک بانک قرار داشته باشند، یعنی دو کاناله است و در صورت تفاوت با یکدیگر یعنی تک کاناله است.
سومین روش برای دستیابی به اطلاعات رم از طریق برنامه CPU-Z است. نصب و اجرای این برنامه به شما کمک میکند تا اطلاعات بسیار کاملی در مورد رم سیستم خود داشته باشید. تنها لازم است وارد برنامه شده و به قسمت Memory بروید.
جمع‌بندی
ما در این راهنمای خرید رم کامپیوتر و لپ تاپ به طور کامل توضیح دادیم در هنگام انتخاب یک رم مناسب و باکیفیت باید چه پارامترهایی را در نظر داشته باشید. علاوه بر در نظر گرفتن ویژگی‌های سیستم خود باید به بودجه خود توجه داشته باشید و بهتر است به سراغ شرکت‌های معتبر بروید که کارشناسان آن‌ها به طور کامل همه قسمت‌های سیستم شما را بررسی کنند و بهترین رم را در اختیارتان قرار دهند.
